Seizoentekst 2008-01
De reis van Uw leven
Waarom kruipt de tijd zo langzaam als je kind bent en hoe komt het, dat hij steeds sneller gaat lopen, naarmate je ouder wordt ?
De mensen merken wel, dat de tijd al maar harder vliegt,maar waarom dat zo is en waarom vroeger een vrije woensdagmiddag een oceaan van ruimte was, dat hoor je nooit.
Functioneert onze tijd door middel van chemische processen in onze hersenen ?
Zo ja, dan zou het versnellen daarvan onze schatting van de tijd doen voorlopen.
Uitgaande van deze gedachte wilde een onderzoeker, wiens vrouw koorts had, eens vaststellen of zij sneller zou tellen.
Zonder haar te zeggen wat hij beoogde, verzocht hij haar verscheidene keren tot zestig te tellen in een tempo, dat zij als een seconde schatte.
Zij deed er steeds korter over naarmate haar temperatuur steeg.
Toen zij geen koorts meer had, was het tempo ongeveer juist.
Misschien verstrijkt daarom in de jeugd de tijd langzamer dan op latere leeftijd: in de jeugd is de stofwisseling sneller.
Het is alsof twee treinen naast elkaar in dezelfde richting rijden: een stelt de astronomische tijd voor, de andere de tijd die wij voorstellen.
In de jeugd rijden de treinen met dezelfde snelheid.
Naarmate men ouder wordt, begint een der treinen (de tijd die men zich voorstelt) langzamer te rijden.
De andere (de astronomische tijd) behoudt hetzelfde tempo, maar de passagiers in de trein die langzamer gaat rijden, hebben de indruk dat de andere zijn snelheid opvoert.
Het zwakke punt in deze overigens vernuftige hypothese is natuurlijk de gelijkstelling van de stofwisseling met een chemisch proces in de hersenen.
Ik stel een andere oplossing voor.
Een kind ziet en ervaart vrijwel alles voor het eerst.
Elke belevenis is daardoor een sensatie,omdat die nog niet eerder is voorgekomen.
Een volwassene echter leeft repeterend.
Het meeste van wat hij doet en denkt heeft hij al eens eerder gedacht en gedaan, hij glijdt steeds sneller voort over de rails van de herhaling.
Hij leeft steeds minder, omdat steeds meer de directe belevenis door de ervaring vervangen wordt.
Ik wil niet zeggen ,dat voor deze oplossing van het probleem een bewijs te geven is, want zulke dingen zijn niet te bewijzen.
Een indicatie echter voor de juistheid ervan viel mij tijdens die avond wel in, en dat is deze.
Is het U wel eens opgevallen, dat tijdens een reis de tijd plotseling schijnt stil te staan?
U ligt in een hotelbed, ergens in Spanje en opeens bedenkt U: Eergisteren was ik nog thuis.
Kent U die gedachte?
Zij is bijna niet te geloven, omdat er in die tussentijd zo oneindig veel gebeurd is en wel allemaal voor het eerst.
Het behangsel van Uw kamer is anders.
Het ontbijt in zo’n hotel is nieuw, de trams hebben een andere kleur, het praten van de grote mensen is vreemd en speelt zich ergens boven Uw hoofd af.
Met andere woorden: U leeft opnieuw in een kindersituatie.
En plotseling vertraagt de tijd,niet omdat die langzamer gaat,maar omdat U intenser leeft.
U bent terug in het paradijs van de verwondering.
De kunst van te leven is thuis te zijn alsof men op reis is.
– Godfried Bomans